7 tips (en een bonus tip) om een perfecte enquête te maken

Moet je een online enquête maken voor een nieuw project? Je hebt een idee -een hypothese- en zou deze willen testen door een groep mensen een aantal vragen in te laten vullen? De meeste mensen zouden direct een online tool selecteren en beginnen met het invullen van vragen. Doet dat alsjeblief niet. Doe eerst de voorbereiding. Het invoeren van de vragen is pas de laatste stap.

“Als ik acht uur had om een boom om te hakken, gebruik ik er zes om de bijl te slijpen.”

Abraham Lincoln

Het is een quote die je op veel Amerikaanse websites ziet staan en ja, hij is nep. Maar de boodschap is wel helder; een goed begin is het halve werk. In deze post lees je 7 tips voor het maken van een goede en succesvolle online enquête.

Enquête tip 1 – Schrijf je projectdoelen op

Wat wil je leren van je respondenten? En net zo belangrijk, wat hoef je juist niet te leren? Dit is het meest belangrijke deel van het project. Als de juiste doelen of kaders niet vooraf strak zijn bepaald eindig je met resultaten waar je niks aan hebt.

Probeer te sparren met je leidinggevende, professor, manager of iemand van wie je weet dat hij of zij niet bang is om oprechte kritiek te leveren. Proberen aardige vrienden en familie die je naar de mond praten voor nu even te vermijden.

Enquête tip 2 – Bepaal de juiste doelgroep

Wie is je doelgroep? En net zo belangrijk, hoe bereik je ze online? Als je je idee voor een nieuw project wil toetsen bij bijvoorbeeld vrouwelijke gamers zoek dan uit hoe je voldoende respondenten uit deze doelgroep kan bereiken. Controleer de volgende aspecten:

• Totaal omvang van de doelgroep (in je stad, land, wereldwijd)
• Hoe kan is de doelgroep online te bereiken?

Niks is meer frustrerend dan dat je een geweldige enquête hebt gebouwd om er vervolgens achter te komen dat je geen enkele manier hebt om je doelgroep er mee te bereiken. Gebruik sociale media, respondenten databases en specifiek websites zoals online fora als potentiele bronnen.

Enquête tip 3 – bepaal het minimaal benodigd aantal respondenten

Wanneer heb je voldoende respondenten? Er zijn meerdere factoren waar dit van afhangt. Als je de wetenschappelijk aanpak neemt zou je de 95% standaard deviatie kunnen gebruiken. Simplistisch gesteld betekent dat dat bij een onbekende populatie(grootte) je minimaal 384 respondenten moet hebben.

Het is ook praktischer te bekijken, waarbij zaken zoals netwerkomvang en beschikbaar budget om de hoek komen kijken. Als je project geen doctoraal studie betreft bedenk dan dat er een verschil is tussen wat respondenten antwoorden in een online enquête en hoe ze zich “in het echt” gedragen. Als je ze vraagt of ze jouw product voor prijs X zouden kopen en er wordt positief op geantwoord is dat nog steeds geen garantie dat dit in de realiteit ook gebeurd.

Er zijn hier vele studies over geweest en discussies over gevoerd. Er zijn zeker personen die het met deze stelling niet eens zullen zijn. Online onderzoek is geschikt om te testen of een hypothese grofweg in de juiste richting bedacht is. De praktijk zal door bijvoorbeeld verkoopaantallen leren of de hypothese uiteindelijk helemaal correct was.

Voor de meeste projecten zullen afhankelijk van de resultaten 100 tot 200 respondenten voldoende -non-wetenschappelijke- inzichten opleveren. Op basis van de resultaten op dat moment is het altijd mogelijk om aanvullend onderzoek te verrichten.

Het minimaal aantal respondenten kan onderdeel zijn van de projectdoelen. Overleg met je manager, professor of een expert indien mogelijk om het juiste aantal te bepalen.

Enquête tip 4 – stel de juiste vragen

Verdeel de enquête in tenminste twee delen. Deel één bevat de vragen rondom de hypothese. Start met de basis en bouw de vragen op in gedetailleerdheid. De introductie en de eerste vraag moet de nieuwsgierigheid van de respondenten aanwakkeren. Zo beperk je de uitval gedurende de enquête.

Denk goed na over het vraagtype dat je wil gebruiken. Het meest gebruikte vraagtype is Meerkeuze, 1 antwoord mogelijk. Dit vraagtype is gemakkelijk in te vullen door respondenten en de resultaten kunnen efficiënt worden geanalyseerd.

Open vragen zijn bijvoorbeeld veel lastiger te analyseren. Alle resultaten moeten per respondent worden gelezen en geanalyseerd, wat bij 200 respondenten veel tijd vergt. Probeer dit als het kan te voorkomen.

Deel twee -of in ieder geval het laatste deel- van de enquête bevat de vragen omtrent de demografische kenmerken van de respondenten. Leeftijd, geslacht, opleidingsniveau etc. Voorkom dat je data vraagt dat moeizaam is om te analyseren. Vraag bijvoorbeeld om een geboortejaar en niet om de leeftijd. Iemand leeftijd verandert elk jaar, misschien al volgende week. Het geboortejaar blijft echter altijd gelijk.

Enquête tip 5 – Houd het relevant (logica / skipping)

Het gebruik van logica of skipping houdt in dat respondenten naar een bepaalde vraag worden geleid op basis van een eerder gegeven antwoord. Bijvoorbeeld:

Vraag 1 – Heb je ooit gehoord van Product B?

1. Ja
2. Nee

Vraag 2 – Waar heb je voor het eerst gehoord over Product B?

1. Via vrienden
2. Via familie
3. Via online advertenties (websites)
4. Via offline advertenties (tv, radio, kranten)
5. Via buitenreclame
6. Ik weet het niet meer

Indien de respondent bij vraag 1 al “B – nee” had ingevuld is vraag 2 al niet meer relevant. Deze vraag kan via de logica of skipping functie worden overgeslagen. Zo blijven alle vragen voor de respondent relevant en wordt uitval -en daarmee een hogere respons- voorkomen.

Enquête tip 6 – verkrijg de juiste antwoorden

Net zo belangrijk als het stellen van de  juiste vragen is het beschikbaar stellen van de juiste antwoordmogelijkheden voor respondenten. Indien een respondent niet het juiste antwoord kan selecteren raken de resultaten vervuild. Een simpel voorbeeld:

Vraag: welke werksituatie geldt voor u?

1. Student
2. Ondernemer
3. Werkzaam bij MKB (tot 100 medewerkers)
4. Werkzaam bij groot bedrijf (meer dan 100 medewerkers.

Maar wat als de respondent werkloos of met pensioen is? In dit geval zou de antwoordmogelijkheid “Anders, namelijk…” geschikt zijn om dit op te vangen. Deze antwoordmogelijkheid geeft wel lastig te analyseren data, dus probeer het gebruik zo veel mogelijk te beperken.

Test je vragenlijst op een kleine doelgroep van 20 tot 40 respondenten voordat je deze verspreidt onder alle respondenten. Dan heb je nog de mogelijkheid om fouten te herstellen.

Enquête tip 7- Beperk de totale invultijd

De meeste respondenten beantwoorden ongeveer 5 simpele meerkeuze vragen per minuut. Meer gecompliceerde vraagtypen zoals matrixvragen kosten meer tijd. Probeer de totale invultijd onder de 5 minuten te houden. Hoe langer het duurt om een enquête in te vullen, hoe meer respondenten tussentijds afhaken en hoe langer het duurt om de gewenste responsaantallen te behalen. Tevens neemt de kwaliteit van de antwoorden bij langere enquêtes af gedurende het invullen.

Om het simpel te stellen: voorkom dat respondenten zich gaan vervelen tijdens het invullen.

Bonus tip: Leg uit waarom je iemand uitnodigt

Je enquête is gereed om te worden verspreid. Houdt dan in je achterhoofd dat respondenten 168 uur in een week hebben, het meeste ervan verdeeld over slapen, eten, werken / studeren, sociale activiteiten en hobby’s. De respondent dient enkele minuten hiervan in te wisselen om jouw enquête in te vullen. Zorg er voor dan de respondent niet het gevoel heeft dat hij of zij haar tijd verspeelt. Houdt bij het opstellen van de uitnodiging en enquête introductie de volgende zaken in gedachten:

1. Waarom nodig je de respondent uit?
2. Hoe kom je aan zijn of haar gegevens?
3. Introduceer jezelf in enkele woorden.
4. Leg het doel van het onderzoek uit
5. Geef een indicatie van de invultijd
6. Bedankt de respondent na het afronden voor haar tijd.

De meeste mensen vinden het geen probleem over je vragenlijst in te vullen indien je in staat bent om sympathie te kweken voor je project. Houdt de bovenstaande tips in gedachten voor een succesvolle enquête.

Nu kan je beginnen met je project. Succes.

Bouw direct een eigen enquête. EnquêteTools is gratis beschikbaar voor onbeperkt gebruik.

Extra uitgebreidere functies nodig? Voor eenmalig € 14,95 (excl. btw) komen ook alle Premium functies beschikbaar.